Na Joseph Ngilisho ARUSHA
WABUNGE (EALA) wameanza kuijadili bajeti ya EAC ya Dola milioni 112.4 kwa mwaka wa fedha 2024/25 yenye vipaumbele muhimu, iliyowasilishwa na waziri wa Masuala ya Jumuiya hiyo kutoka Sudan Kusini, Deng Aloor Kuol.
Katika hotuba yake kwenye Bunge hilo, Deng ambaye pia ni Mwenyekiti wa Baraza la Mawaziri wa Jumuiya ya Afrika Mashariki, alilishawishi bunge hilo kujadili na kupitisha mapendekezo ya Baraza la Mawaziri kuhusu bajeti ya EAC kwa mwaka wa fedha 2024/2025.
Deng alitoa muhtasari wa mwenendo wa uchumi wa kanda, akapitia utekelezaji wa programu za EAC kwa mwaka wa fedha 2023/2024, akaainisha vipaumbele vya mwaka wa fedha 2024/2025, aliwasilisha Ripoti ya Ukaguzi kwa mwaka wa fedha 2022/2023, na bajeti ya EAC. kwa mwaka wa fedha 2024/2025.
Alisisitiza hatua kuu za kipaumbele, matokeo yanayotarajiwa, mapendekezo ya bajeti, na mgao kwa Mashirika na Taasisi za EAC.
Katika hotuba yake ya ufunguzi, Deng alikiri kwamba Makadirio ya Bajeti ya EAC kwa mwaka wa fedha 2024/2025 yanakuja wakati uchumi wa EAC "unakabiliwa na changamoto kubwa za kifedha na kiuchumi duniani," zinazosababishwa na migogoro ya kisiasa na athari za mabadiliko ya hali ya hewa.
Pia alibainisha kuwa bei kubwa ya mafuta na vyakula katika ukanda huu imeongeza gharama za upatikanaji wa masoko ya fedha na kuweka shinikizo kwenye viwango vya ubadilishaji fedha na akiba ya kigeni.
Pamoja na changamoto hizo, Deng alisema kuwa utendaji wa uchumi wa EAC mwaka 2023 uliendelea kuimarika, na kufikia "viwango vya ukuaji wa Pato la Taifa kuanzia 2.8% hadi 8.1%.
Alitabiri kuwa uchumi wa nchi wanachama utaendelea kuimarika, huku ukuaji wa uchumi ukitarajiwa kuvuka viwango vya ukuaji wa kimataifa na Kusini mwa Jangwa la Sahara wa 3.2% na 3.8% mtawalia, kutokana na "utendaji thabiti katika sekta mbalimbali, unaoungwa mkono na uwekezaji endelevu wa umma. "
Deng aliangazia programu za kipaumbele zilizotekelezwa na mafanikio muhimu kwa mwaka wa fedha wa 2023/2024 katika maeneo kama vile Usalama wa Kikanda, Ushirikiano wa Sekta Binafsi, Uwezeshaji Biashara
Pia Muunganiko wa Umoja wa Fedha, Ubunifu wa Teknolojia, Uboreshaji wa Ustawi wa Kiuchumi, Miradi ya Kilimo Endelevu, Jukwaa la Sekta ya Magari ya EAC ( JAIP), na utekelezaji wa Mradi wa Bomba la Mafuta Ghafi la Afrika Mashariki (EACOP) kutoka Uganda hadi Tanzania.
Waziri alieleza vipaumbele, mgao na mikakati ya kuimarisha Uratibu wa Kikanda, ukuaji wa uchumi, na maendeleo ya kijamii katika nchi wanachama wa EAC kwa mwaka wa fedha 2024/2025 kama ifuatavyo:
Amani na Usalama wa Kikanda: Dola milioni 5.1,Ukuzaji Biashara na Uwekezaji: USD 4.7 milioni ,Maendeleo ya Taasisi: USD 10.4 milioni,Ukuzaji wa Miundombinu ya Sekta Mbalimbali: Dola za Kimarekani milioni 6.2,Kuimarisha Sekta za Kijamii na Uzalishaji: USD 20.3 milioni
,Mashirika na Taasisi za EAC: Dola za Kimarekani milioni 66.3
Mashirika na Taasisi za EAC zilipokea sehemu kubwa zaidi ya bajeti ya mwaka wa fedha 2024/2025, na mgao kama Sekretarieti ya EAC: USD 51,677,120
Mahakama ya Haki ya Afrika Mashariki (EACJ): USD 4,858,553
Bunge la Afrika Mashariki: USD 20,469,040
Kamisheni ya Bonde la Ziwa Victoria: USD 7,787,519
Baraza la Vyuo Vikuu baina ya Afrika Mashariki: USD 17,287,618
Shirika la Uvuvi wa Ziwa Victoria: USD 3,109,586.
Tume ya Sayansi na Teknolojia ya Afrika Mashariki: USD 2,177,192
Kamisheni ya Kiswahili ya Afrika Mashariki: USD 1,641,445,Tume ya Utafiti wa Afya ya Afrika Mashariki: USD 2,451,157,Mamlaka ya Ushindani ya Afrika Mashariki: USD 1,525,212
Hii inafanya jumla ya bajeti iliyotengwa kwa ajili ya vyombo na taasisi kwa mwaka wa fedha 2024/2025 kufikia dola 112,984,442, ambapo dola 67,785,519 (61%) zitagharamiwa zaidi na michango ya nchi wanachama na mapato mengine ya ndani, na dola 43,936,292 (39%). kufadhiliwa na Washirika wa Maendeleo.
Akihitimisha hotuba yake Deng alisisitiza kuwa bajeti hii ya mwaka wa fedha wa 2024/2025 "inawakilisha mbinu ya kimkakati ya kukuza mageuzi endelevu ya kiuchumi kupitia uimarishaji wa kifedha na uwekezaji unaolengwa katika kupunguza na kuzuia mabadiliko ya tabianchi."
Ends......
0 Comments